Celiakia – co warto wiedzieć?

Celiakia jest ogólnoustrojową chorobą przewlekłą. W potocznym rozumieniu dotyka układu trawienia i jelit. Rzeczywiście tak jest, przyczyną choroby są nieprawidłowości w obrębie jelit, jednak objawy celiakii manifestują się także poza układem trawiennym.
Osoby chore na celiakię powinny ściśle przestrzegać specjalnej diety, jaką jest dieta bezglutenowa.

Przyczyny celiakii – dlaczego u niektórych występuje nadwrażliwość na gluten?

Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną. Oznacza to, że organizm sam zwalcza swoje tkanki w wyniku pewnych bodźców. W przypadku celiakii u pacjentów dochodzi do wykształcenia nadwrażliwości na gluten. Czym jest gluten? To białko stanowiące integralny składnik budowy ziaren zbóż np. pszenicy.

U chorych na celiakię do zaostrzenia choroby dochodzi po spożyciu żywności z glutenem, wśród produktów, w których obecny jest gluten należy wymienić:

• pieczywo, ciastka, biszkopty, wyroby piekarnicze, makarony wytworzone z mąki zbóż glutenowych;
• płatki śniadaniowe, w tym płatki owsiane;
• żywność przetworzona – fastfoody, dania gotowe, gotowe sosy, mrożonki, produkty panierowane;
• przyprawy, kostki rosołowe, gotowe mieszanki do wzbogacania potraw;
• słodycze, desery.

Powyżej wymieniono główne grupy produktów, w których znajduje się gluten, należy ich unikać w diecie bezglutenowej zamieniając je innymi – bezglutenowymi.

Dieta bezglutenowa – co jeść by ustrzec się przed objawami choroby?

W warzywach, owocach, nabiale nieprzetworzonym, mięsie, rybach, sokach naturalnie nie występuje gluten. U osób z silną nietolerancją należy jednak być ostrożnym.

Bywa, że w toku produkcji żywność jest zanieczyszczona glutenem. U części pacjentów zaleca się wyłącznie spożywanie żywności certyfikowanej znakami gluten-free, a w przypadku mięs, nabiału czy warzyw przetwarzanie ich samodzielnie. Dieta bezglutenowa pomimo wykluczenia niektórych produktów powinna być zbilansowana i dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

Niepokojący ból brzucha – objawy celiakii

Do typowych objawów nietolerancji glutenu należą objawy ze strony układu pokarmowego np:

• ból brzucha, zwłaszcza kilkanaście minut po posiłku;
• biegunki lub zaparcia – zaburzenia wydalania są sygnałem ostrzegawczym w wielu chorobach, w tym w celiakii;
• uczucie przelewania się w brzuchu – bulgotanie, uczucie pełności mogą być objawem nietolerancji;
• zmiany skórne – u części chorych występują zmiany na skórze twarzy i ciała.

Jeśli podejrzewasz u siebie chorobę zgłoś się do lekarza. Tylko specjalista może na podstawie wywiadu i badań dodatkowych rozpoznać chorobę i zlecić alternatywny sposób odżywiania, jakim jest dieta bezglutenowa. U osób, u których nie stwierdzono nietolerancji wprowadzanie restrykcji żywieniowych nie jest uzasadnione. U zdrowych dieta bezglutenowa może być sposobem na zachowanie szczupłej sylwetki czy być elementem diety sportowej, ale nie ma wskazań medycznych by przy braku nietolerancji wykluczać gluten z diety.