Diagnostyka chorób prostaty

Prostata to jeden z męskich narządów, który rośnie przez całe życie. Jest zlokalizowany w miednicy mniejszej i sąsiaduje z pęcherzem moczowym, a przez jego środkową część przebiega cewka moczowa. Gruczoł krokowy to jeden z częściej lekceważonych i pomijanych organów, których badanie jest uznawane za wstydliwe i niekomfortowe, a wręcz przez niektórych zbędne, co ma swoje, niekiedy poważne, konsekwencje zdrowotne.

Wyróżnia się trzy grupy chorób prostaty:

• łagodny rozrost prostaty
• ostre lub przewlekłe zapalenie
• nowotwór złośliwy.

Prostata z uwagi na ciągłe powiększenie swojej wielkości, wpływa głównie na problemy z oddawaniem moczu i aktywność seksualną. W tej kwestii najczęściej występującą chorobą jest łagodny rozrost stercza. Objawia się on zwiększoną częstotliwością oddawania moczu, inkontynencją oraz bólem i trudnością w wypróżnianiu. W diagnozowaniu przerostu stercza wykonuje się badanie per rectum, USG, uroflowmetrię oraz niekiedy PSA. Jest to dolegliwość stosunkowo łatwa do opanowania za pomocą leczenia farmakologicznego i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.

Kolejną grupą chorób, stanowiącą ich poważniejszą odmianę, jest zapalenie gruczołu krokowego. Może ono przybierać formę przewlekłą lub ostrą i wynika z infekcji bakteryjnej, wirusowej, przebytych chorób, zaburzeń nerwowych, mięśnia prostaty czy cewki moczowej. W ich diagnozowaniu niezbędne jest wykonanie wywiadu lekarskiego, posiewu krwi i badania moczu na obecność bakterii. Poza symptomami, objawiającymi się podobnie jak przy podejrzeniu rozrostu prostaty, zapaleniu gruczołu krokowego towarzyszyć może ból w pachwinach, jądrach, gorączka, a także problemy z erekcją i impotencja. Podobnie, jak rozrost prostaty nie jest to choroba zagrażająca zdrowiu i życiu, a jej leczenie odbywa się za pomocą odpowiednio dobranych antybiotyków, leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.

Najgroźniejszą z chorób gruczołu krokowego jest rak prostaty. Jego pojawieniu się towarzyszą także problemy z oddawaniem moczu, krwiomocz, podrażnienia, problemy w sferze seksualnej oraz ból. Są to więc objawy podobne do łagodnego przerostu stercza, stąd dość często bywają bagatelizowane, a choroba jest wykrywana w późnym stadium. Aby potwierdzić lub wykluczyć jego podejrzenie zazwyczaj, poza standardowym badaniem per rectum, niezbędna jest biopsja prostaty, USG przezodbytnicze oraz oznaczenie poziomu PSA we krwi.

PSA informuje o wystąpieniu zmian chorobowych w obrębie prostaty. PSA, którego wynik wybiega ponad normę, może oznaczać nowotwór, stan zapalny lub łagodny rozrost. Jest to badanie związane z funkcjonowaniem gruczołu krokowego, które nie przesądza na 100% o zdrowiu, ale może zasygnalizować powstałe nieprawidłowości. Wczesne wykrycie nowotworu ma wpływ na skuteczność terapii, stąd diagnostyka ma kluczowe znaczenie dla zdrowia pacjenta.